แพะ

การเลี้ยงแพะแบบก้าวหน้า ตอนที่ 3 หลักการให้อาหารแพะ อาหารเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับแพะ บางคนคิดว่าแพะเลี้ยงง่ายกินกระถินหรือปล่อยให้หากินใบไม้ กินหญ้าริมทางก็โตแล้ว ความคิดถูกเพียงครึ่งเดียวครับ จากการวัดการเจริญเติบโตงานวิจัยหลายที่ จะได้ผลเฉพาะหน้าฝนที่มีหญ้า หรือกระถินอุดมสมบูรณ์แต่ในหน้าแล้งบางช่วงแพะน้ำหนักลด ยกเว้นภาคใต้ฝนตกตลอดปี แต่ฝนตกมากๆแพะก็ออกไปกินหญ้าไม่ได้ แพะน้ำหนักลดก็มีครับ ดังนั้นผมจะเล่าถึงการให้อาหารในแนวการเลี้ยงแบบก้าวหน้าโดยมีหลักดังนี้ อาหารแพะประกอบด้วย 1.อาหารข้น เป็นแหล่งให้โปรตีน พลังงาน วิตามิน แร่ธาตุ สารเสริม หลักการให้อาหารข้นให้ไม่เกิน 3 % ของน้ำหนักตัว/วัน เช่นแพะหนัก 30 กก กินอาหาร 30*3% = 0.9 กก/ตัวต่อวัน แบ่งเป็น 2 มื้อ เช้า-เย็น การให้อาหารแพะ เราก็มีหลักการโดยยึดหลักง่ายๆโดยยึดเอาแพะหนัก 30 กก เพื่อยกตัวอย่าง ดังนี้ (รายละเอียดนอกเหนือจากนี้ต้องศึกษาจากตำราด้านโภชนะเองครับ) >>โภชนะเพื่อการดำรงชีพของแพะหนัก 30 ก.ก. (กิจกรรมต่างๆของแพะ ไม่รวมการเพิ่มน้ำหนัก) ใช้พลังงาน TDN =362 กรัม โปรตีน (crude protien) =51 กรัม ดังนั้นถ้าเราให้อาหาร โปรตีน 14 % ใน 1 ก.ก.อาหาร มีโปรตีน 140 กรัม ถ้าให้ 0.9 ก.ก. *140 ได้โปรตีน= 126 กรัม ลบดำรงชีพ 51 กรัม เหลือเอาไปเพิ่มน้ำหนัก 126 -51 =75 กร้ม (พอได้แนวคิดนะครับ ส่วน พลังงานถ้าสนใจลองไปศึกษาเพิ่มเอาครับ) >>ส่วนที่สองเป็นโภชนะเพื่อการเพิ่มน้ำหนัก โดยมีตัวเลขดังนี้ การเพิ่มน้ำหนัก 100 กรัม ( 1 ขีด) จะใช้ ใช้พลังงาน TDN =200 กรัม โปรตีน (crude protien) = 28 กรัม เมื่อกินอาหารและหักดำรงชีพจะเหลือโปรตีน 75 กรัม เพื่อใช้ เพิ่มน้ำหนักได้ =(75/28)*100 =267 กรัม หรือ 0.26 กิโลกรัม/วันหรือ เรียกเป็นภาษาง่ายๆว่า 2.6 ขีด/วัน หรือ >>โต 1 กิโลกรัมภายใน 1/0.267=3.74 วัน>> หรือเดือนละ 30*0.267 = 8 กก >>หรือ ขุนจำนวน 4 เดือน จะได้น้ำหนัก 4*8= 24 กก อันนี้รับรองได้น้ำหนักแน่นอน ส่วนการให้กระถินอย่างเดียวน้ำหนักจะเพิ่มน้อยกว่าและถ้าให้ไม่พอแพะจะน้ำหนักเพิ่มน้อย แพะจะพุงกางน้ำหนักไม่ได้ เวลาขนย้ายแพะจะน้ำหนักหายมากกว่ากินอาหาร ส่วนการให้อาหารแม่แพะอุ้มท้อง – แม่แพะเลี้ยงลูก-แม่แพะหย่านม เรามีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1. สภาพร่างกายแม่แพะหลังคลอดไม่ทรุดโทรมผอม 2. แม่แพะมีปริมาณน้ำนมเพียงพอสำหรับเลี้ยงลูก โดยเฉพาะให้ลูกแฝด ถ้าแม่นมน้อยโอกาสลูกจะแคระแกรนและอัตราการตายสูง 3. แม่แพะมีสภาพร่างกายพร้อมรับการผสมพันธุ์ในท้องถัดไป 4. ช่วยระบบสืบพันธุ์สมบูรณ์ เพิ่มการตกไข่ทำให้โอกาสได้ลูกแฝดได้สูงกว่ากินหญ้าอย่างเดียว แม่ที่กินอาหารเสริม ทำให้มีนมมาก เลี้ยงลูกแฝดได้ดีอัตรารอดสูงและแม่ไม่ผอม การให้อาหารข้นเสริม จะช่วยเรื่องปริมาณนมในกรณีลูกแฝด และหย่านมลูกแพะได้เร็ว ลูกแพะที่ได้รับนมพอเพียงจะสมบูรณ์ โตเร็วไม่แกรน แม่แพะที่ให้นมจะให้กินอาหาร 1.2-1.3 กิโลกรัม/ตัว/วัน อาหารแม่แพะให้นม ควรมีโปรตีน 16% และไม่มีส่วนผสมของยูเรีย รางอาหารทำแบบง่ายๆดัดแปลงมาจากท่อ PVC แต่ต้องทำราวกั้น เพราะแพะมันดื้อกินแล้วชอบปีนไปบนรางอาหาร ขี้ใส่หรือคุ้ยเขี่ยอาหารตกเสียหาน การทำราวกั้นตามรูปช่วยแก้ปัญหาได้ครับ อาหารแพะแบ่งเป็น 3 ระยะดังนี้ ระยะที่ 1 อาหารลูกแพะแรกเกิด – 4 เดือน มีโปรตีนไม่น้อยกว่า ร้อยละ 18 ผลิตจากวัตถุดิบคุณภาพดี เยื่อใยต่ำ ย่อยง่าย ลดปัญหาท้องเสีย มีส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์นมผง ช่วยเสริมนมแม่ มีวิตามินและแร่ธาตุครบถ้วน สำหรับการเติบโตของลูกแพะ ไม่มีส่วนประกอบของยูเรีย >>>เพื่อให้ลูกแพะมีสุขภาพสมบูรณ์ แข็งแรง ลูกแพะสามารถหย่านมได้เร็ว การเติบโตหลังหย่านมไม่ชะงักสุขภาพแม่แพะไม่ทรุด ระยะที่ 2 อาหารแพะรุ่น-แพะขุน – แพะท้องว่าง – แพะท้องไม่เกิน 3 เดือน มีโปรตีนไม่น้อยกว่าร้อยละ 14 เป็นอาหารข้นสำหรับแพะขุน ไม่มีส่วนผสมของยูเรีย ทีเป็นพิษต่อแพะ มีวิตามินและแร่ธาตุครบถ้วน มีพลังงานสูงเพื่อเพิ่มน้ำหนัก >>จำเป็นสำหรับการเจริญเติบโต การสร้างโครงสร้างและเสริมสร้างความสมบูรณ์พันธุ์ ทำให้เป็นหนุ่มเป็นสาวเร็ว ผสมติดง่าย ระยะที่ 3 อาหารแพะท้องมากกว่า 3 เดือน – แพะให้นม มีโปรตีนไม่น้อยกว่า ร้อยละ 16 ผลิตจากวัตถุดิบคุณภาพดีที่ย่อยง่าย ไม่มีส่วนผสมของยูเรีย ทีเป็นพิษต่อแพะ มีวิตามินและแร่ธาตุครบถ้วน >> อาหารจำเป็นสำหรับแพะท้อง และการเจริญเติบโตของลูกในช่วง 2 เดือนแรกคลอด รวมถึงแม่แพะในระยะให้นมที่มีความต้องการโปรตีนและพลังงานสูงเพื่อการสร้างน้ำนม และเสริมสร้างสภาพร่างกายหลังคลอดให้สมบูรณ์ 2. อาหารหยาบ เป็นอาหารอีกส่วนที่ต้องใช้เลี้ยงแพะ ใช้ร่วมกับอาหารเม็ด เป็นตัวหลักในการเลี้ยงแพะ ส่วนอาหารเม็ดเป็นอาหารเสริมใช้ร่วมกันจะทำให้แพะ เติบโตสูงสุดและต้นทุนต่ำ สร้างกำไรมากกว่าใช้อย่างใดอย่างหนึ่ง เปรียบง่ายๆเหมือนจักรยานปกติต้องมี 2 ล้อจึงจะวิ่งได้ดี ครับ อาหารหยาบที่นิยมในการเลี้ยงแพะคือ กระถินครับ หญ้าขน หญ้าแพงโกล่า หญ้ารูซี่ แนวทางการให้อาหารแพะที่ถุกต้อง เราจะจำกัดการให้อาหารข้นตามระยะ น้ำหนักตัว คุณภาพอาหารหยาบ โดยยึดหลักง่ายๆคือ ไม่เกิน 1-1.5%ของน้ำหนักตัวแพะ ส่วนอาหารหยาบให้กินเต็มที่ครับ โดยส่วนใหญ่จะกินประมาณ 3 % ของน้ำหนักตัว ยกตัวอย่างเช่น แพะหนัก 30 กก จะกินอาหารข้น 0.3-0.45 กก/ตัว/วัน จะกินอาหารหยาบ 0.9 กก(น้ำหนักแห้ง) คิดเป็นหญ้าสดได้ 3.6-4 กก/ตัว/วัน พอได้แนวคิดการให้อาหารแล้วนะครับ